Гарох агароднінны (Pisum sativum) — важная харчовая і кармавая культура. Асноўную частку пасеваў складаюць так званыя лушчыльныя гатункі. Насенне выкарыстоўваюць у ежу вараным, у выглядзе супу і кашы. Яно даволі хутка разварваецца, адрозніваецца добрым густам, багатае бялком, таму харчаванне гарохам асабліва карысна пры адсутнасці мяса. Насенне гароху мелюць у муку і дадаюць да пшанічнай мукі для выпечкі хлеба. Смак хлеба такі дадатак некалькі пагаршае, але затое паляпшае пажыўнасць, таму што хлеб за кошт гарохавай мукі ўзбагачаецца бялком. У ежу выкарыстоўваюць не толькі насенне, але і цалкам бабы разам са створкамі і насеннем. Часцей за ўсё іх збіраюць недаспелымi, калі яны яшчэ далікатныя і сакавітыя, утрымліваюць шмат розных вітамінаў. Недаспелыя бабы, якія часта клічуць «лапаткамі», ядуць свежымі. Для працяглага захоўвання іх замарожваюць або кансервуюць. Шырокае распаўсюджванне маюць кансервы з недаспелага насення цукровага гароху — «Зялёны гарошак». Надземныя парасткі гароху ўяўляюць сабой паўнавартасны бялковы корм для траваедных жывёл, як у свежым выглядзе, так і ў сушаным (у сене). Сена пасля абмалоту насення таксама ідзе на корм хатнім жывёлам.

Гарох палявы (пялюшка) (Pisum arvense) — шырока распаўсюджаная кармавая культура. Пялюшка непатрабавальная да якасці глебаў — добра расце на суглінкавых, пясчаных і супясчаных глебах. Холадаўстойлівасць (выносіць замаразкі да –5º С), засухаўстойлівасць, хуткаспеласць палявога гароху дазваляюць атрымліваць стабільны ўраджай. Гэта адна з лепшых аднагадовых бабовых культур, асабліва для Нечарназемнай зоны. Палявы гарох — высокабялковы кармавы прадукт. Ён, як і іншыя бабовыя, сінтэзуе бялкі без прымянення азотных угнаенняў да 3-х разоў больш у параўнанні з травой. Незаменныя амінакіслоты, якія змяшчаюцца ў бялках гароху, знаходзяцца ў аптымальных суадносінах; у насенні шмат крухмалу. Высейваецца гарох пялюшка ў сумесі з яравымі травамі. Зялёная маса багатая бялком, вітамінамі і мінераламі. Яна выкарыстоўваецца ў якасці зялёнага корму, ідзе на сена, сілас, сянаж. Зерне пялюшкi — каштоўны кампанент камбікармоў. Гарохавую мякіну і салому таксама скормліваюць жывёлам.

Гарох пасяўны (Pisum sativum), як адна з асноўных зернебабовых культур, мае вялікае кармавое значэнне. Ён змяшчае падвышаную колькасць бялку як у надземных частках расліны, так і ў збожжы — у сярэднім 20–27%, мае збалансаваны амінакіслотны склад, добрую засваяльнасць, досыць высокую ўраджайнасць. Пасяўны гарох выкарыстоўваецца ў вытворчасці выдатнага бялковага корму для жывёл — зернефуражу, зялёнага корму, сіласу, сена, сенажу, камбікорму. Выкарыстанне такіх кармоў у жывёлагадоўлі служыць значнаму скарачэнню выдатку корму на адзінку прадукцыі, тым самым зніжаючы яе сабекошт. Расліны гароху спагадныя да калійных і фосфарных угнаенняў, самі ж назапашваюць у глебе азот. Таму адным з лепшых папярэднікаў для многіх культур з'яўляецца як раз гарох пасяўны. Існуе 3 асноўных напрамкі выкарыстання пасяўнога гароху — харчовы, зернефуражны і ўкосны, і для кожнага з іх выведзеныя свае гатункі.

Лубін вузкалісты, або сіні (Lupinus angustifolius) даўно ўвайшоў у культуру ў многіх краінах як высокаэфектыўны азотфіксатар і каштоўная крыніца біялагічнага азоту. Характэрнай гаспадарча-каштоўнай біялагічнай асаблівасцю вузкалістага лубіна з'яўляецца адносная яго хуткаспеласць (вегетацыйны перыяд 100–120 дзён), што дае магчымасць прасоўваць гэтую культуру ў паўночныя рэгіёны. У залежнасці ад гатунку і ўмоў вырошчвання, змест волкага пратэіна ў збожжы вагаецца ад 29 да 39%. Ураджайнасць збожжа дасягае 30–35 ц/га, зялёнай масы — 400–600 ц/га. Малаалкалоідныя яго гатункі выкарыстоўваюць на корм галоўным чынам у выглядзе зерня. Можна выкарыстоўваць вузкалісты лубін на зялёны корм, сілас і сідэраты. У адрозненне ад жоўтага лубіну, расліны якога маюць доўга не грубеючае сцябло, у вузкалістага лубіна рана назапашваецца ў сцябле абалоніна. Лепшая, у параўнанні з жоўтым і белым лубінам, здольнасць росту на дзярнова-падзолістых, шэрых лясных і чернозёмных глебах, больш высокая хуткаспеласць.

Віка азімая (Vicia villosa) — вельмі каштоўная кармавая культура, здольная даваць высокі ўраджай (250–500 ц/га) ранняга высокабялковага добра паядаемага зялёнага корму. У адрозненне ад многіх іншых кармавых раслін зялёную масу вікі можна скормліваць любым вiдам жывёл у любых колькасцях. Азімая віка больш прадуктыўная пры пасеве на ўрадлівых суглінкавых і супясчаных глебах. Непрыдатныя для яе цяжкія суглінкі і гліны. Аптымальная кіслотнасць глебы — рН 6,0–7,0. У сяўбазвароце яе размяшчаюць пасля крыжакветных і аднагадовых траў, рана збiраемых абганяльных і збожжавых культур. Апрацоўка глебы пад азімую віку аналагічная падрыхтоўцы яе пад сяўбу збожжавых культур. На насенныя і кармавыя мэты азiмую віку высейваюць у сумесях з азімымі збожжавымі культурамі — жытам, пшаніцай і трыцікале. Аптымальная норма высеву: за 1 млн/га вікі + 2–3 млн/га жыта ці трыцікале і 1 млн/га вікі + 4 млн/га насення азімай пшаніцы. У зяленаўкосных пасевах доля бабовага кампанента ў сумесях узрастае: 2–3 млн/га вікі + 3–4 млн/га азімых жыта ці трыцікале і 2 млн/га вікі + 4 млн/га насення азімай пшаніцы.

Віка яравая (Vicia sativa) валодае высокімі кармавымі вартасцямі і выкарыстоўваецца на сена, зялёны корм, зерне і сілас. У 1 кг сухой масы змяшчаецца 150–190 г пратэіна, 230–270 г абалонiны і да 37 мг каратыну. Віку высейваюць у сумесі з аўсом або іншымі травамі. У сумесі яна менш палягае, дае вялікія ўраджаі і лепш есца жывёламі. На адным гектары віка назапашвае 40–50 кг азоту. Віка яравая — аднагадовая бабовая расліна. Суадносіны насення вікі і аўса павінны быць: для зоны дастатковага ўвільгатнення 2:1 (120–140 кг вікі і 60–70 кг аўса), для зоны недастатковага ўвільгатнення 3:1 (100–120 кг вікі і 40–50 кг аўса). Глыбіня заладкі насення 3–5 см. Віка добра адклікаецца на ўнясенне арганічных і мінеральных угнаенняў. Пад зяблевае ўзворванне на 1 га рэкамендуецца ўнесці 20–30 т гною, 200–300 кг простага суперфасфата і 100–150 кг калійнай солі. Добрыя вынікі дае апрацоўка насення малібдэнам і нітрагінам. У перыяд вегетацыі віка-аўсяная сумесь не мае патрэбы ў адмысловым доглядзе. Лепшыя тэрміны ўборкі віка-аўсянай сумесі на сена — пачатак утварэння бабоў. Да скошвання на зялёны корм і страўлівання вікі рэкамендуецца прыступаць з пачатку цвіцення. На сілас прыбіраюць пры масавым утварэнні бабоў. На насенне віка ўбіраецца асобным спосабам пры пабурэнні і паспяванні бабоў ніжняй і сярэдняй часткі раслін.

Баркун белы (Melilotus albus) апрацоўваюць для зялёнага корму, сена і сіласу, выкарыстоўваюць яго таксама пад выпас. З'яўляецца добрым меданосам. Баркун лічыцца каштоўнай раслінай для зялёнага ўгнаення, бо развівае вялікую зялёную масу і магутную каранёвую сістэму. Ён узбагачае глебу азотам і служыць добрым папярэднікам для ўсіх сельскагаспадарчых культур, акрамя таго, яго выкарыстоўваюць для меліярацыі засоленых глебаў і для барацьбы з воднай і ветравой эрозіяй.

Баркун жоўты (melilotus officinalis L.) мае і іншыя назвы: баркун лекавы, баркун аптэчны, дзікі хмель, заячы халадок, трылiснiк дновы, буркун, томка, хрыстоўнік. Баркун лекавы — двухгадовая травяністая расліна з сямейства бабовых вышынёй 50–100 см.
Амаль усе віды баркуну — расліны непатрабавальныя, цягавітыя, добра пераносяць неспрыяльныя ўмовы надвор’я i глебы: не баяцца засухі, выдатна супрацьстаяць хваробам і шкоднікам, растуць нават на моцна засоленых землях. На добрых жа глебах баркун дае багаты ўраджай травы, г. зн. сена. Як кармавая культура баркун каштоўны тым, што ў яго траве змяшчаецца значна больш пераварваемага бялку, чым у іншых травах. Акрамя таго, баркун — гэта выдатны меданос: з аднаго гектара зямлі, багата ўсеянннага баркуном, пчаляры збіраюць за лета да 300 кг гаючага мёду. Баркун квітнее практычна ўсё лета і нават увосень. А гэта значыць, што пчолы збіраюць мёд з баркуну на працягу чатырох месяцаў! Шырока вядомыя і лячэбныя якасці баркуну.

Рутвiца рагатая (Lótus corniculátus) — шматгадовая бабовая культура, у натуральных прыродных асяроддзях расце на ўсіх тыпах мацерыковых лугоў. Рутвiца атрымала шырокае распаўсюджванне ў лугаўніцтве ЗША, Канады, некаторых раёнаў Расіі і Заходняй Еўропы, дзе яна вырошчваецца на шматгадовых сеяных пашах. Даследаванні многіх навуковых устаноў СНД паказалі перспектыву яе ўкаранення як у палявой, так і ў лугавой кормавытворчасці. У 100 кг зялёнай масы рутвiцы рагатай змяшчаецца 23,4–25,7 кг кармавых адзінак і 3,8–4,5 кг пераварымага пратэіна. На ўрадлівых глебах забяспечвае ўраджайнасць зялёнай масы да 350–400 ц/га. Добры кампанент для лугавых травасумесяў, таму што не агрэсіўны да іншых траў і ў цэнозе з імі стварае каштоўны травастой. Высокоаблісвены, да цвіцення добра есца ўсімі відамі сельскагаспадарчых жывёл, не выклікае тымпаніі. Рана адрастае і валодае высокай атаўнасцю пасля скошвання, за вегетацыйны перыяд фармуе 2–3 ўкосу. У травасумесі захоўваецца да 4–5 гадоў. Пасля пяці гадоў выкарыстання травастою рутвiцы рагатай у глебе застаецца да 62 ц/га каранёвай масы з утрыманнем 138 кг азоту, 31 кг фосфару і 72 кг калію. Лепшая бабовая культура для падсявання ў дзёран пры павярхоўным паляпшэнні лугавых угоддзяў. Засухаўстойлівая, але высокія ўраджаі дае пры нармальным увільгатненні. Вытрымлівае затапленне да 35 дзён. На пойменных землях ураджайнасць сена травастояў з удзелам рутвiцы рагатай дасягае 50 ц/га і больш. Можа расці на глебах, малапрыдатных для вырошчвання іншых шматгадовых бабовых траў.

Галега ўсходняя (Galéga orientalis). Прадуктыўнае даўгалецце галегі складае 10 гадоў і больш. Добра пераносіць суровыя і бясснежныя зімы з маразамі да –25° С. Валодае высокай прадуктыўнасцю дзякуючы ранняму адрастанню ўвесну і хуткаму росту. Да сярэдзіны траўня ўраджайнасць зялёнай масы складае 300 ц/га, за два ўкосу — ад 570 да 750 ц/га, збор сухога рэчыва — 120–140 ц/га. Здольная да вегетацыі да глыбокай восені. Кармы з галегі высокапажыўныя: у 100 кг зялёнай масы змяшчаецца 20–28 к. адз. і 3,0–3,5 кг пераварымага пратэіна. Агульны збор пераварымага пратэіна — 18–25 ц/га. Змест вітамінаў вышэй, чым у канюшыны і люцэрны на 10–15%. Высокая аблiсцеласць, неасыпаемасць лісця пры сушцы. Зялёная маса галегі выкарыстоўваецца на зялёную падкормку, з'яўляецца добрай сыравінай для падрыхтоўкі сіласу, сенажу, сена, травяной мукі, бялкова-вітамінавага канцэнтрату для ўсіх відаў сельскагаспадарчых жывёл і хатняй птушкі. Сабекошт кармавой адзінкі сена з галегі на 37% ніжэй, чым сена з іншых шматгадовых траў, і на 21% танней кармавой адзінкі сена культурных сенажацяў.
Для галегі характэрная ўстойлівая насенная прадуктыўнасць — на ўзроўні 4 ц/га і больш. Высокі каэфіцыент насеннага размнажэння (1:30) спрыяе паскоранаму укараненню культуры ў вытворчасць. Галега здольная размножвацца вегетатыўна (часткамі куста). Пасля сябе назапашвае ў глебе 200–250 ц і больш арганічнага рэчыва ў выглядзе каранёў і пажніўных рэшткаў, з якімі паступае ў ворны пласт глебы не менш за 400 кг азоту. Станоўчы ўплыў галегі на наступныя культуры працягваецца не менш за 2–3 гады.